Geteborg

Geteborg je drugi po veličini grad Švedske i jedna od opština u okviru Vestra Jetaland okruga. Danas Geteborg ima oko 550 hiljada stanovnika, a šire gradsko okruženje blizu milion. Geteborg je danas kosmopolitski grad i kulturno, privredno i upravno središte sjeverne Evrope.

Prvo stalno naselje na današnjem području grada javlja se u srednjem vijeku, ali je bilo bez većeg značaja. U 16. i 17. vijeku širenje granica Švedske ka zapadu doprinijelo je njenom izlasku na obalu Sjevernog mora između Norveške i Danske (tada u zajedničkom kraljevstvu). Kako se dati izlaz javio u oblasti Geteborga, položaj grada postaje izvanredno povoljan, kao „prozor Švedske na Zapad”. U skladu sa potrebama, švedski kralj Gustav Adolf II započeo je osnivanje novog grada 1603. godine.

Geteborg polet doživljava u drugoj polovini 19. vijeka sa dolaskom industrije i željeznice. Ovo blagostanje traje i dan-danas.

Šta posjetiti u Geteborgu

Geteborg ima niz znamenitosti, koje su neizostavan dio gradske kulture, a značajno doprinose i gradskoj privredi. Grad ima dobro očuvano staro gradsko jezgro, koje je do početka 19. vijeka bilo okruženo zidinama. I danas je ono smješteno na veštački nastalom ostrvu.

Od poznatijih građevina potrebo je spomenuti:

  • Gradska saborna crkva iz prve polovine 19. vijeka, u stilu sjevernjačkog klasicizma,
  • Zdanje starog suda, zgrada iz 1874. godine, u stilu akademizma,
  • Riblja pijaca, jedan od simbola grada,
  • Glavna željeznička stanica, spoj više stilova iz svih epoha od 1850. godine,
  • Geteborška opera, savremeno zdanje, završeno 1994. godine,
  • Univerzitet u Geteborgu, osnovan krajem 19. vijeka, danas jedan od najvećih u Skandinaviji,
  • Ulevi stadion, najveći stadion u Skandinaviji

Kopenhagen

Kopenhagen ili Kupimore ili Kodanj (danski Københavnje glavni i najveći grad Danske. Prostire se na površini od 526 km². U gradu živi oko 542 hiljade stanovnika, a na širem području oko 1,2 miliona. Stanovništvo je do pre par decenija bilo isključivo etnički dansko, a danas preko 21% čini stanovništvo rođeno u inostranstvu (7% iz EU i 14% izvan EU).

Kopenhagen se nalazi na najužem moreuzu Oresund, koji odvaja Baltičko i Severno more i predstavlja sponu srednje i severne Evrope (Skandinavije). Zajedno sa švedskim Malmeom čine jednu od najrazvijenijih oblasti u Evropskoj uniji. Kopenhagen je godinama jedan od gradova sa najkvalitetnijim životom a ujedno i jedan od najskupljih svetskih gradova.

Klima u Kopenhagenu je umereno – kontinentalna, sa uticajem Atlantika i Golfske struje. Najniža prosečna temperatura je u februaru , -1°C, a najveća je tokom jula i avgusta, 17°C. Prosečna godišnja temperatura iznosi 8°C.

Nastanak grada  - Područje grada bilo je naseljeno još u doba praistorije. Osnivačem grada se smatra Sven Rašljobradi a 1167. godina se smatra godinom osnivanja grada jer uz dotadasnje ribarsko i lučko naselje biva izgradjen zaman, na mestu današnjeg dvorca Kristijanborg. Poveljom episkopa Erlandsena 1245.godine zvanično postaje grad. U 15. veku Kopenhagen postaje prestonica Danske umesto prestonice Roskildea. Tokom drugog svetskog rata, Kopenhagen je razrušen kao i većina drugih gradova ali se vrlo brzo obnavljao.

1961. godine otvorena je prva pešačka ulica na svetu (Stroget) i od tada se radi na brzom razvijanju pešačkih zona.

Od 2000. godine, Kopenhagen je povezan sa švedskih gradom Malmeom preko mosta-tunela Oresund.

Kopenhagen je grad bicikla, gde svi uzrasti voze (od 3 do 103 godine). Postoji i bicikl-taksi (sa dvosedom).

Danski kraljevi se ne krunišu već se aklamiraju, a to je razlog zbog kojeg kraljica ne sedi na prestolu. Na svečanim prijemima ne postoji sto sa brojem 13.

Kalsberg i Tuborg su danska piva a i Lego kockice (prevod: lepo se igraj) su danski proizvod.

Šta posetiti u Kopenhagenu:

1) Muzeji - umetnosti, istorije, skulpture, specijalizovani muzeji (porcelana, erotike, itd.).

2) Staro gradsko jezgro - sa prepoznatljivim „skandinavskim duhom“ (jednostavne fasade u živim bojama, kanali, gotske crkve i sl.). U okviru gradske zone nalazi se i najveća pešačka zona, koja je istovremeno i najstarija, pa predstavlja ponos grada.

3) Dvorci – Amalienborg (zimska rezidencija kraljevske porodice), Rosenborg. Državna skupština (nekadašnji dvor danskih kraljeva) – danas je sedište zakonodavstva i ministarstva spoljnih poslova.

4) Statua Mala sirena – je simbol Kopenhagena inspirisan istoimenom bajkom Andersena i nalazi se na promenadi. Naizgled ne tako inpresivna statua za neke i razočaravajuća, predstavlja sirenu koja tužno čeka svog princa. Lepota same priče je i to što je statua pored simbola grada i simbol velike ljubavi i vere.

5) Okrugli toranj – je glavna turistička znamenitost Kopenhagena. Nalazi se u središtu grada. Zajedno sa tornjem je gradjena i Crkva svete Trojice. To je i najstariji funkcionalni opservatorijum gde su se zvezde gledale jos 1642.godine

6) Zgrada berze – je monumentalna zgrada na obali kanala Fredericsholm. Odlikuje je šiljati vrh spiralnog oblika, sačinjena od četiri upletena zmajeva repa.

7) Jezera, peščane morske plaže i šumoviti parkovi se nalaze samo na nekoliko minuta od centra grada. Istorijski zabavni park Tivoli je danska turistička atrakcija više od 160 godina.