Budva, metropola crnogorskog turizma, postoji približno dvije i po hiljade godina i predstavlja jedan od najstarijih urbanih centara na Jadranskoj obali. Kako svjedoče najstariji arheološki podaci, ovu teritoriju naseljavalo je ilirsko pleme Enhelejaca, koji se smatraju autohtonim stanovništvom Budve.

Oko nastanka ovog grada ispredane su mnoge legende od kojih je najautentičnija ona koja kazuje da je osnivač Budve sin feničanskog kralja Agenora – Kadmo. Kadmo je tražeći svoju sestru Evropu putovao po grčkim predjelima, gdje je na jednom od njih osnovao grad Tebu, u kojoj su mu bogovi podarili suprugu Harmoniju. Nakon što bivaju protjerani iz Tebe, na području Budve osnivaju grad kojem su, po predanju, podarili ime po volovima zahvaljujući kojima su stigli u grad.

Područje opštine Budva naseljava oko dvadeset hiljada stanovnika i obuhvata oko četrdeset naselja od kojih su turistički najatraktivnija: Budva, Bečići, Pržno, Miločer, Sveti Stefan i Petrovac. Njena Rivijera predstavlja centar crnogorskog turizma i zauzima središnji dio Primorja. Prostire se na dužini od 38 kilometara, obuhvatajući sedamnaest plaža od kojih su najpoznatije: Jaz, Mogren, Slovenska plaža, Guvance, Bečići, Kamenovo, Pržno, Kraljičina plaža, Miločer, Perazića Do, Plaža Petrovac, Drobni pijesak, Buljarica i Lučice. Po mišljenju mnogih turista, ovaj priobalni pojas od Jaza do Buljarice predstavlja najljepšu cjelinu na Mediteranu u kom turistička sezona traje i do osam mjeseci - od marta do novembra. Shodno njenom položaju karakteriše je mediteranska klima sa prosječnom godišnjom temperaturom od 15,5°C. Tokom ljetnjih mjeseci, najviša temperatura je tokom jula mjeseca i kreće se do 30 °C, sa prosječnom temperaturom vode toplijom od 18 °C.

Zbog svog izuzetno povoljnog geografskog položaja, oduvijek je bila značajan kulturni, religijski i ekonomski centar na prostoru Južnog Jadrana. Okružena je cetinjskom, barskom i kotorskom opštinom, dok se do sjevera države iz Budve vozom može stići i za dva sata. U njenoj blizini nalaze se dva aerodroma – Tivat na udaljenosti od dvadeset dva kilometra i Podgorica na udaljenosti od šezdeset pet kilometara, a takođe je preko svojih pristaništa povezana sa svim važnijim lukama na Jadranskoj obali.

U Budvi su rođene mnoge znamenite ličnosti - Stefan Mitrov Ljubiša, Konte Zanović , Anastas Bocarić, Špiro Bocarić i Marko Gregović.

Najvažnija turistička obilježja Budve

Stari grad Budva

Srednjevjekovno ime Budve bilo je „Civitas Aqua“ što u prevodu znači „Stari grad“. Ova jedinstvena arhitektonska cjelina izgrađena u venecijanskom stilu i prošarana spletom ulica, trgova, bedema i kula, podignuta je na poluostrvu još prije dvije i po hiljade godina. Njegove zidine koje potiču još iz vremena mletačke vladavine, oduvijek su prava turistička atrakcija. Unutar Starog grada nalazi se Etnografski muzej u čijoj se riznici nalaze eksponati koji datiraju od samog osnivanja grada, svjedočeći o prožimanju različitih kultura - Ilira, Grka, Rimljana, Vizantije, Slovena i drugih.

U okviru zidina smještena je gradska tvrđava Citadela koja datira iz V ili VI vijeka a prvi pisani tragovi o njoj potiču s početka XV vijeka. Predstavlja jedinstven spomenik istorije i kulture, unutar koje se nalaze temelji crkve Santa Maria di Castello iz doba Nemanjića i Balšića. Po njoj je tvrđava dobila ime „Kaštel Svete Marije“. Danas predstavlja glavnu ljetnju pozornicu čuvenog „Grad teatra“.

U Starom gradu nalazi se i niz sakralnih spomenika: Crkva Svetog Ivana iz VII vijeka, Crkva Santa Maria In Punta iz XIX vijeka, Crkva Svete Trojice iz XIX vijeka, Crkva Svetog Save Osvećenog iz XII vijeka i ranohrišćanska bazilika iz V vijeka.

Tokom svog dugog postojanja pretrpio je značajna oštećenja, naročito usled zemljotresa 1979. godine, nakon čega je tokom osmogodišnjeg perioda uspješno obnovljen. Predstavljao je izuzetno značajno središte trgovine, a smatra se da se u njegovim temeljima nalaze ostaci zidina helenističkog i rimskog perioda. Danas se u prizemljima kuća Starog grada nalaze brojne galerije, prodavnice, kafei i butici.

Ostrvo Sveti Nikola

Ovo ostrvo, popularno pod nazivom „Havaji“ nalazi se na kilometar udaljenosti od Budve i vjeruje se da je nekada bilo povezano sa gradom putem pješčanog spruda. Obuhvata tri pješčane plaže do kojih se može doći isključivo brodićem, čamcem ili barkama.

Tokom sezone su na skoro svakodnevnom nivou organizovani jednodnevni izleti do njegovih plaža, gdje turisti mogu uživati u hladu mediteranskog rastinja kao i u specijalitetima mediteranske kuhinje u novootvorenom restoranu. Za ljubitelje neistraženih predjela, ovo područje predstavlja pravi izazov sa svojom jedinstvenom faunom i florom.

Sveti Stefan

Sveti Stefan predstavlja jedno od najekskluzivnijih ljetovališta duž Jadranske obale koje je u prošlosti bilo snažno utvrđenje Paštrovića. Predstavlja pravi prirodni fenomen – tombolo, kojeg karakteriše pješčana prevlaka spojena s kopnom. Ostrvo je krajem četrdesetih godina dvadesetog vijeka pretvoreno u grad – hotel, usled čega je postao mjesto za odmor poznatih svjetskih ličnosti, samim tim i jedno od najelitnijh ljetovališta svijeta. U čuvenoj vili „118“ koja danas nosi naziv „Sveti Stefan“, boravila je engleska princeza Margareta, italijanski kralj Umberto II, književnici Andre Marlo i Albert Moldavi, kosmonaut Jurij Gagrin, glumice Doris Dej i Sofija Loren, supermodeli Karla Bruni i Klaudija Šifer, kao i glumci poput Kirka Daglasa i Džeremija Ajronsa. U okviru ovog grad - hotela nalaze se tri crkve od kojih je najznačajnija Crkva Aleksandra Nevskog, pjacete i uzane ulice, dok su hotelski apartmani smješteni u kućama izgrađenim po ugledu na mediteranski stil.

Za ljubitelje vjerskog turizma, na području budvanske opštine nalaze se manastiri od izuzetnog značaja za crnogorsku istoriju i kulturu među kojima se izdvajaju: Manastir Podlastva, Manastir Podostrog, Manastir Stanjevići, Manastir Duljevo, Manastir Praskvica, Manastir Reževići i Manastir Gradište.

Sinonim za Budvu je fantastičan provod zbog kojeg je tokom sezone jedna od najpopularnijih evropskih destinacija. Ovaj grad tokom sezone na pozornicama svojih nadaleko čuvenih manifestacija i diskoteka ugosti najpoznatija imena šou biznisa svjetske, regionalne i domaće scene. Ono što turističku ponudu Budve oplemenjuje i čini posebno primamljivom su mnogobrojne tradicionalne kulturno – zabavne manifestacije po kojima je prepoznatljiva. 

Popularne diskoteke

„Top Hill“, „Trocadero“, „Opera“, „Sparta“

Popularni noćni kafe klubovi

„Ambiente“, „Beer and Bike Club“, „Blue Trocadero“, „Caballero“, „Casper“, „Cuba“, „El Mundo“, „Emporio“, „Greco“, „Jeff“, „Miami“, „Raffaello“, „The Old Fisherman’s pub”

Kazina

„Avala“, „Maestral“, „Royale“, „Queen of Montenegro“

Najznačajnije manifestacije

Festival „Grad teatar“ (jun), Svečani novogodišnji koncert klasične muzike (januar), Međunarodni karneval (maj), Spring break festival (jun), „Sea dance festival“ (jul), Dani umjetnika Budve (jun), „Muzika ljeta“ (jun), Festival dječjeg pozorišta „Pozorišni val“ (avgust)

Smještaj

Popularni hoteli i moteli

„Splendid“, „Mediteran“, „Iberostar Bellevue“, „The Queen of Montenegro“, „Tara“, „Maestral“, „Small hotel Miločer“, „Hec hotel Residence“, „Shine“, Zamak „Pobore“, „Slovenska plaža“, „Avala“, „Astoria“, „Fineso“, „Blue star“, „Oaza“, „Šajo“, „Aleksandar“, „Regina Jelena“, „Park“, „Loza“

Hosteli

„Montenegro“, „Montenegro freedom“, „Sun hostels“

Šoping - Stari grad, TC „Palazzo“, Mediteranska ulica, TQ „Plaza“, Ulica 22. Novembra, „Paradiso“, Jadranski put, “XYZ Premium Fashion”, Tre Canne

Važni telefoni

JP Vodovod i kanalizacija +382(0)33403304; Faks: +382(0)33452772

Elektrodistribucija +382(0)33458967

Komunalno stambeno javno preduzeće +382(0)33452562, Faks: +382(0)33452082

Policija: 122

Vatrogasci: 123

Hitna pomoć: 124

Tačno vrijeme: 125

Telegrami: 126

Prijava kvara na telefonu: 1271; 1500

Informacije o telefonskim brojevima: 1181

Posredovanje međunarodnih razgovora: 1201

Republički Hidrometeorološki Zavod: 1325

Internet Dial Up: 19402

Internet (TelefonNet): 19403

AMSCG: 19807

Kancelarija za suzbijanje narkomanije: 19828

Herceg Novi, grad sa specifičnom mikroklimom i više od 200 sunčanih dana godišnje, postaje jedna od najposjećenijih turističkih destinacija Crne Gore.

Smješten na ulazu u jedan od najljepših svjetskih zaliva Boku Kotorsku i podno planine Orjen Herceg Novi turistima nudi bogato spomeničko nasljeđe, manastire i crkve, brojna utvrđenja poput Španjole, Kanli Kule, Sat Kule i nadaleko poznata stepeništa, po kojima je i dobio nadimak „Grad od skalina“.

Prvo ime Herceg Novog je bilo Sveti Stefan, kada je i osnovan 1382. godine u sastavu Kraljevine Bosne za vrijeme vladavine kralja Tvrtka Prvog Kotromaniću. Tvrtkova želja je bila da Kraljevina Bosna dobije sopstvenu luku kako bi bila trgovinski nezavisan od Dubrovnika. Dubrovčani su stoga blokirali grad i primorali Tvrtka da prizna njihov monopol nad trgovinom soli. Poslije Tvrtkove smrti, vojvoda Sandalj Hranić Kosača je zadobio naselje.

Svoje današnje ime, Herceg Novi, dobio je u vrijeme vladavine Sandaljevog sestrića, hercega od Svetoga Save Stefana Vukčića Kosače, kada je doživio i najveći procvat i razvoj. Turci ga osvajaju 1482. godine i vladaju njime dva vijeka, sve do 1687. godine.

Nakon toga na njegovom tlu smjenjuju se razni narodi i civilizacije, ostavljajući duboke tragove na istoriju, kulturu i ukupan razvoj ovoga kraja. Nakon Turaka grad osvajaju Mlečani, koji vladaju sve do propasti Mletačke republike 1797. godine. Od tada dolazi do čestih promjena uprave u Herceg Novom.

Hrceg Novi je poznat po izrazito bogatom kulturnom programu koji u ljetnjim mjesecima obuhvata prije svega tradicionalni filmski i muzički festival. Naravno, manifestacije se značajnim djelom organizuju i ostalih mjeseci, što doprinosi da grad „živi“ tokom čitave godine. 

Pozivni broj za Herceg-Novi (0)31

Policija 122, Centar bezbjednosti +382 31 322 222
Vatrogasci 123, Služba zaštite +382 31 348 014
Hitna pomoć 124
Tačno vrijeme 125
Predaja telegrama telefonom 126
Služba sportskih rezultata 19811
Obavještenja o telefonskim brojevima 1181

Zdravstvo

Mediteranski centar - "Dr Simo Milošević"
Institut za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju
Igalo, Sava Ilića 5, tel.  658 111

Dom zdravlja "dr Stevo Mrđen",  www.domzdravljahercegnovi.com
Herceg-Novi, Nikole Ljubibratića 1, tel. 343 111, 343 024
Ambulanta Topla, Mića Vavića 5, tel. 321 430  
Ambulanta Igalo, Norveška 8, tel. 331 333
Ambulanta Bijela, Bijela b.b., tel. 671 708

Privatna zdravstvena ustanova Opšta bolnica Meljine www.bolnica-meljine.me
(nekadašnja Vojna bolnica), Braće Grakalića 94-100
tel. 640 988, faks 348 543

Veterinarske stanice
Herceg-Novi, Zemunska 129, tel. 348 314
Igalo, Sutorina,  tel. 688 216

Kultura

Arhiv grada
trg Hercega Stjepana 1, tel.  322 655

JUK Gradska biblioteka i čitaonica
trg Hercega Stjepana,  tel, 321 900, 324 229

JU "Gradski muzej Mirko Komnenović i galerija Josip Bepo Benković"
Muzej  tel. 323 779
Galerija  tel. 324 051

JUK "Hercegfest"
tel. 322 320,  322 098

Mediji

Radio Herceg-Novi, tel.  350 765, 350 768
Radio More, tel.350 666
Radio Delfin, tel. 344 244
Radio Jadran, tel. 335 005

Pošte

Herceg-Novi, tel, 353 305
Igalo, tel.  331 747
Meljine, tel. 348 053
Zelenika, tel. 678 549
Kumbor i Đenovići, tel. 678 007
Baošići, tel. 674 175
Bijela, tel. 671 550

Putovanja

AMS Crne Gore +382 21 234 999
Autobuska stanica Herceg-Novi, tel, 321 225
Granični prelaz Debeli Brijeg, tel. 354 000
Granični prelaz Sitnica, tel. 67 284 894

Taksi stanice

Taksi "More", tel. 19730
Taksi stanica Herceg-Novi, tel. 327 016

Opština Herceg-Novi
trg Maršala Tita 2, tel.centrala 321 052, 321 564

Turistička organizacija Herceg-Novi
Jova Dabovića 10, tel.br. 350 820